Sırbistan’da Şirket Kurmak Yabancı Yatırımcılar İçin Mantıklı Mı?
Sırbistan, son yıllarda Balkanlar’ın parlayan yıldızı olarak hem coğrafi konumu hem de sunduğu teşviklerle dikkat çekmektedir. Avrupa Birliği ile olan Gümrük Birliği anlaşmaları, Rusya ve Türkiye ile olan serbest ticaret anlaşmaları, ülkeyi küresel ticaret için stratejik bir köprü haline getirmektedir. Ayrıca, düşük kurumlar vergisi oranları ve nitelikli iş gücü, maliyetleri minimize etmek isteyen girişimciler için büyük bir avantajdır. Şirket kurma sürecinin dijitalleşmesi ve bürokrasinin azaltılması, yabancıların sadece birkaç gün içinde yasal olarak faaliyetlerine başlamasına olanak tanır. Bu nedenle, Avrupa pazarına girmek isteyen Türk yatırımcılar için Sırbistan, hem güvenli hem de kârlı bir liman olarak nitelendirilebilir.
Şirket İsmi Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bir şirketin ismi, onun piyasadaki kimliğini ve profesyonelliğini yansıtan ilk unsurdur. Sırbistan’da isim seçerken sadece yaratıcı olmak yetmez; aynı zamanda Sırbistan Şirket Sicil Kurumu (APR) tarafından belirlenen katı kurallara uymak gerekir. Seçilen ismin daha önce tescil edilmemiş olması, telif haklarını ihlal etmemesi ve kamu düzenine aykırı olmaması esastır. Ayrıca ismin, sunduğunuz hizmet veya ürünlerle uyumlu olması, hedef kitleniz tarafından kolayca hatırlanmasını sağlar. Fonetik olarak Sırpça telaffuzu zor olmayan, ancak uluslararası alanda da sırıtmayan bir isim seçmek, markanızın gelecekteki büyüme potansiyelini doğrudan etkiler. Bu süreçte hem hukuki uygunluğu hem de pazarlama gücünü dengelemek en kritik adımdır.
İşletme Adı Ve Yasal Unvan Arasındaki Fark Nedir?
Birçok girişimci, pazarlamada kullandığı marka ismi ile resmi belgelerde yer alan yasal unvanı karıştırmaktadır. Sırbistan hukuk sisteminde yasal unvan (poslovno ime), şirketin tam adını, merkez adresini ve hukuki formunu (örneğin DOO) içeren resmi bir tanımdır. İşletme adı ise halk arasında bilinen ve logolarda kullanılan daha kısa, akılda kalıcı isimdir. Kayıt sırasında APR, yasal unvanın benzersiz olmasını şart koşar. Örneğin, “Teknoloji Çözümleri” bir marka adı olabilirken, “ABC Teknoloji Çözümleri DOO Beograd” resmi bir unvandır. Resmi yazışmalarda, banka işlemlerinde ve faturalandırmada mutlaka tam yasal unvanın kullanılması zorunludur. Bu ayrımı anlamak, yasal süreçlerde hata yapmanızı önler.
Sırpça Karakter Kullanımı İsim Tescilinde Zorunlu Mu?
Sırbistan’da şirket isimleri kural olarak Kiril veya Latin alfabesiyle tescil edilebilir. Ancak, resmi kayıtlarda Latin alfabesi daha yaygın olarak tercih edilmektedir. İsimde Sırpçaya özgü “č, ć, ž, š, đ” gibi karakterlerin kullanılması zorunlu değildir, fakat bu karakterleri içeren bir isim seçerseniz tescil bu şekilde yapılır. Eğer isminiz tamamen İngilizce veya başka bir dildeyse, yine de tescil edilmesi mümkündür. Önemli olan, kullanılan harflerin Sırp alfabesinde karşılığı olması veya standart Latin karakter kümesine dahil olmasıdır. Uluslararası bir vizyona sahipseniz, internet alan adlarında (domain) sorun yaşamamak adına özel karakter içermeyen, daha evrensel karakterli isimlere yönelmeniz uzun vadede işinizi kolaylaştıracaktır.
İngilizce Veya Yabancı Dilde İsimler Tescil Edilebilir Mi?
Sırbistan yasaları, şirket isimlerinin yabancı dillerde olmasına genel olarak izin vermektedir. Özellikle küresel ölçekte faaliyet gösteren teknoloji, turizm ve dış ticaret firmaları genellikle İngilizce isimleri tercih eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, seçilen ismin Sırpça anlamının müstehcen, yanıltıcı veya hakaret içerikli olmamasıdır. Yabancı dilde bir isim seçildiğinde, APR görevlileri ismin benzersizliğini kontrol ederken benzer anlama gelen Sırpça kelimelerle çakışıp çakışmadığına da bakabilir. İngilizce bir isim kullanmak, özellikle Sırbistan dışındaki pazarlara açılma niyetiniz varsa markanızın prestijini artırır ve müşteriler nezdinde “uluslararası bir yapı” algısı oluşturur. Yine de tescil öncesi bir yerel danışmana danışmakta fayda vardır.
Sırbistan Kelimesi Şirket İsminde Nasıl Kullanılır?
Şirket isminde “Sırbistan” (Srbija) kelimesini veya türevlerini kullanmak sanıldığı kadar kolay değildir. Bu durum, devletin adının ticari amaçlarla izinsiz kullanımını engellemek için sıkı bir denetime tabidir. İsminize “Sırbistan” kelimesini eklemek istiyorsanız, hükümetin yetkili organlarından özel bir izin almanız gerekir. Genellikle bu izin, devlet çıkarlarına hizmet eden veya çok büyük ölçekli stratejik yatırımlar yapan şirketlere verilir. Eğer izinsiz bir şekilde bu kelimeyi başvuru formuna yazarsanız, APR başvurunuzu anında reddedecektir. Alternatif olarak, ismin yanına konum belirtmek amacıyla “Beograd” (Belgrad) veya “Nis” gibi şehir isimlerini eklemek daha kolaydır, ancak bunların bile belirli kullanım sınırları vardır.
Şehir Veya Bölge İsimleri İçin Özel İzin Gerekir Mi?
Sırbistan’daki şehirlerin (örneğin Belgrad, Novi Sad) isimlerini şirket unvanında kullanmak, o şehrin yerel yönetimine bağlı olarak kısıtlanabilir. Çoğu durumda, bir şehrin ismini kullanmak “Sırbistan” kelimesini kullanmaktan daha kolay olsa da, eğer isim o şehri resmi olarak temsil ediyormuş izlenimi veriyorsa belediyeden onay alınması şarttır. Örneğin “Beograd Transport” gibi bir isim, kamu hizmeti veren bir kuruluşu andırdığı için onaylanmayabilir. Ancak “ABC Consulting Beograd” gibi yer bildirimi amaçlı kullanımlar genellikle sorun yaratmaz. Bölge isimleri konusunda da benzer bir hassasiyet mevcuttur. Yerel makamlardan alınacak bir izin belgesi, kayıt sürecini uzatabilir ancak markanızın o bölgeyle güçlü bir bağı olduğunu vurgulamak için değerlidir.
Hangi Kelimelerin Kullanımı Şirket Adında Kesinlikle Yasaktır?
Sırbistan Şirketler Kanunu, toplum nezdinde karışıklığayol açabilecek bazı terimlerin kullanımını net bir şekilde yasaklamıştır. Devlet kurumlarını, askeri birimleri veya resmi kuruluşları çağrıştıran “Polis”, “Bakanlık”, “Ordu”, “Gümrük” gibi kelimeler kesinlikle kullanılamaz. Ayrıca, dini duyguları incitebilecek, etik dışı, ırkçı veya genel ahlaka aykırı ifadeler de yasak kapsamındadır. Bir diğer önemli kısıtlama ise “Banka”, “Sigorta” veya “Borsa” gibi kelimelerdir; bu kelimeleri isminde kullanacak olan firmaların ilgili denetleme kurumlarından (örneğin Merkez Bankası) özel lisans almaları zorunludur. Sadece bir yazılım firmasıysanız ancak isminizde “Bank” kelimesi geçiyorsa, finans kuruluşu olmadığınız sürece bu ismi alamazsınız.
Şirket Adı Diğer Şirketlerle Ne Kadar Benzer Olabilir?
APR’nin isim onayındaki en büyük kriter “ayrıştırılabilirlik” özelliğidir. Mevcut bir şirket ismiyle birebir aynı olan bir ismi almanız imkansızdır. Ancak sadece bir harf değişikliği veya küçük bir ekleme de genellikle yeterli görülmez. Örneğin “Delta Holding” varken “Deltaa Holding” veya “Delta Group” ismini almak, halkı yanıltma riski taşıdığı gerekçesiyle reddedilir. İsmin hem yazılış hem de fonetik (okunuş) olarak özgün olması gerekir. APR’nin internet sitesindeki arama motorunu kullanarak ön araştırma yapmak hayati önem taşır. Eğer seçtiğiniz isim çok yaygın bir kelimeyse, yanına faaliyet alanınızı belirten ek bir kelime koymak (Örneğin: “Güneş Tekstil” yerine “Güneş 2024 Dış Ticaret”) tescil şansınızı ciddi oranda artıracaktır.
İsim Rezervasyonu İşlemi Nasıl Yapılır?
Şirket kurulum hazırlıkları devam ederken, beğendiğiniz ismin başkası tarafından kapılmasını önlemek için “isim rezervasyonu” (rezervacija naziva) yapabilirsiniz. Bu işlem, APR’ye ödenen küçük bir harç karşılığında gerçekleştirilir. Rezervasyon yapıldığında, seçilen isim 60 gün boyunca sizin adınıza rezerve edilir ve bu süre zarfında başka hiç kimse bu isimle şirket kuramaz. Eğer 60 gün içinde kurulum tamamlanmazsa, ek bir ücret ödeyerek bu süreyi bir defaya mahsus uzatabilirsiniz. Bu adım, özellikle marka kimliği üzerine yatırım yapmış, logo ve web sitesi tasarımlarını bitirmiş girişimciler için büyük bir güvenlik sağlar. İsim rezervasyonu olmadan yapılan başvurularda ismin reddedilmesi, tüm kuruluş belgelerinin yeniden düzenlenmesine neden olur.
APR Kayıt Süreci Adım Adım Nasıl İşler?
Sırbistan’da şirket kaydı, Agencija za privredne registre (APR) üzerinden yürütülür. İlk adım, şirketin ana sözleşmesinin (Statut veya Osnivački akt) hazırlanmasıdır. Bu belgede şirketin unvanı, adresi, ortaklık yapısı, sermayesi ve faaliyet kodu yer alır. Belgeler hazırlandıktan sonra kayıt ücretleri ödenir ve başvuru formları doldurulur. APR, başvuruyu inceledikten sonra genellikle 5 iş günü içinde kararını açıklar. Onay alındığında, şirkete bir kayıt numarası (Matični broj) ve vergi kimlik numarası (PIB) tahsis edilir. Son aşamada ise banka hesabı açılması ve yetkili imzacıların tanımlanması gelir. Sürecin çoğu artık elektronik ortamda yürütülebilse de, yabancı ülke vatandaşları için pasaport tercümesi ve bazen vekaletname gibi fiziksel belgeler hala gereklidir.
Dijital İmza İle Şirket Kaydı Yapmak Mümkün Mü?
Evet, Sırbistan dijital dönüşüm konusunda bölgedeki en ileri ülkelerden biridir. Hem yerel vatandaşlar hem de oturma izni olan yabancılar, Sırbistan makamlarından aldıkları dijital sertifika (elektronski potpis) ile tüm kayıt sürecini online olarak yönetebilirler. Dijital imza ile yapılan başvurular daha hızlı işlenir ve harç maliyetleri fiziksel başvurulara göre bir miktar daha düşüktür. Ancak, Sırbistan’da henüz bir oturumunuz veya yerel bir dijital imzanız yoksa, bu işlemi bir avukat veya yetkili danışman aracılığıyla vekalet vererek yapmanız gerekir. Dijital sistem sayesinde, dünyanın herhangi bir yerinden Sırbistan’daki şirketinizin belgelerine ulaşabilir, değişiklik taleplerinde bulunabilir ve yıllık finansal raporlarınızı sisteme yükleyebilirsiniz.
Limited Şirketler İçin Özel İsim Kuralları Var Mı?
Sırbistan’da en popüler şirket türü olan “Društvo sa ograničenom odgovornošću” (DOO), yani limited şirketler için isim kuralları oldukça nettir. Şirketin yasal unvanının sonunda mutlaka “DOO” veya “d.o.o.” kısaltması yer almalıdır. Bu kısaltma, şirketin hukuki statüsünü ve ortakların sorumluluk sınırlarını belirtir. İsimde “limited” kelimesinin İngilizce olarak geçmesi de mümkündür ancak resmi unvanın sonunda Sırpça karşılığı olan d.o.o. ibaresi mutlaka bulunmalıdır. Limited şirketlerin isimleri, şahıs şirketlerine göre daha kurumsal olma eğilimindedir. Ortak sayısı birden fazla ise, isim seçiminde tüm ortakların mutabakatı gerekir çünkü ana sözleşmede yer alan bu ismin değiştirilmesi daha sonra noter onayı ve APR güncellemesi gerektiren maliyetli bir işlemdir.
Şahıs Şirketlerinde İsim Belirleme Özgürlüğü Nedir?
Sırbistan’da “Preduzetnik” olarak adlandırılan şahıs işletmelerinde isim seçimi, limited şirketlere göre biraz daha farklıdır. Şahıs şirketinin resmi unvanı genellikle şu yapıda olur: “İsim Soyisim, Faaliyet Türü, İşletme Adı, Adres”. Örneğin; “Petar Petrović PR, Agencija za marketing ABC, Beograd”. Burada “PR” ibaresi girişimciyi (Preduzetnik) temsil eder. Şahıs şirketi sahipleri bir “işletme adı” seçmekte özgürdür, ancak bu isim yukarıdaki resmi formatın bir parçası olarak kaydedilir. Şahıs şirketlerinde isim değişikliği yapmak çok daha basittir ve maliyeti düşüktür. Yine de seçilen işletme adının başka bir tescilli marka veya şirket ismiyle çakışmaması gerekir; aksi takdirde haksız rekabet davalarıyla karşı karşıya kalınabilir.
Kısaltmalar Şirket Unvanına Dahil Edilmeli Mi?
Şirket isimlerinde kısaltma kullanımı oldukça yaygındır ancak bazı riskler taşır. Eğer “ABC Teknoloji” gibi bir isim kullanıyorsanız, “ABC” kısmının ne anlama geldiğini açıklama zorunluluğunuz yoktur. Ancak çok kısa (2 harfli gibi) kısaltmaların tescil edilmesi bazen zor olabilir çünkü bu harf kombinasyonları genellikle başka şirketler tarafından çoktan alınmış olur. Kısaltmaların sonuna faaliyet alanını belirten bir kelime eklemek (Örneğin: “T.C.S. Lojistik”) hem ismin özgünleşmesini sağlar hem de müşterilerin firmanızın ne iş yaptığını ilk bakışta anlamasına yardımcı olur. Ayrıca, unvanınızın sonunda mutlaka yasal statü kısaltmasının (DOO gibi) bulunacağını unutmayın; bu yüzden ismin akıcılığını bozacak çok fazla kısaltmadan kaçınmak estetik açıdan daha iyidir.
Marka Tescili Ve Şirket Adı Arasındaki Bağ Nedir?
En çok yapılan hatalardan biri, şirket ismini tescil ettirmenin aynı zamanda marka koruması sağladığını sanmaktır. APR’ye yapılan kayıt sadece ticaret unvanını korur, yani başka biri aynı unvanla şirket kuramaz. Ancak, “logonuzu”, “ürün isminizi” veya “hizmet markanızı” korumak için Sırbistan Fikri Mülkiyet Ofisi’ne (Zavod za intelektualnu svojinu) ayrıca başvurmanız gerekir. Şirket isminiz “Mavi Yıldız DOO” olabilir, ancak “Mavi Yıldız” isminde bir ayakkabı markası başka birine ait olabilir. Bu durumda o ismi ürünlerinizde kullanamazsınız. İdeal olan, şirket isminizle ana markanızın aynı olması ve her ikisinin de hem APR hem de Fikri Mülkiyet Ofisi nezdinde tescil edilmesidir.
Şirket İsmi Tescil Edildikten Sonra Değiştirilebilir Mi?
Evet, Sırbistan’da kurulu bir şirketin ismini daha sonra değiştirmek her zaman mümkündür. Ancak bu işlem, sıfırdan şirket kurmak kadar bürokratik bir süreç gerektirir. İlk olarak ortaklar kurulu toplanmalı ve isim değişikliği kararı almalıdır. Ardından ana sözleşme (Osnivački akt) yeni isme göre güncellenmeli ve bu belgeler APR’ye sunulmalıdır. İsim değişikliği onaylandıktan sonra bankalar, vergi dairesi, gümrük makamları ve diğer tüm resmi kurumlar bilgilendirilmelidir. Ayrıca şirketin kaşesi, web sitesi, antetli kağıtları ve tabelaları da değiştirilmelidir. Bu hem zaman hem de para kaybı anlamına geldiği için, başlangıçta iyi düşünülmüş ve uzun vadeli bir isim seçmek her zaman en mantıklı stratejidir.
Yanıltıcı İsimlerden Kaçınmak Neden Önemlidir?
Şirket ismi seçerken dürüstlük ve şeffaflık ilkesi yasal bir zorunluluktur. Eğer şirketiniz sadece danışmanlık yapıyorsa ancak isminde “Üretim ve Fabrikaları” gibi bir ibare geçiyorsa, APR bu ismi “tüketiciyi yanıltıcı” bulabilir ve reddedebilir. Aynı şekilde, henüz çok küçük bir girişimken isminize “Holding” veya “Grup” kelimelerini eklemek, belirli bir sermaye ve yapısal büyüklük şartını karşılamadığınız sürece sorun yaratabilir. Yanıltıcı isimler sadece yasal engel çıkarmakla kalmaz, aynı zamanda müşterilerinizin güvenini de zedeler. Sektörünüzle alakasız veya olduğundan çok daha büyük/farklı görünen isimler yerine, uzmanlığınızı ve vizyonunuzu yansıtan gerçekçi isimler tercih etmelisiniz.
Faaliyet Alanı Şirket İsmine Dahil Edilmeli Mi?
Sırbistan’da şirketlerin unvanında ana faaliyet alanının (pretežna delatnost) belirtilmesi zorunlu değildir, ancak genellikle tavsiye edilir. Örneğin, sadece “Tesla DOO” yerine “Tesla Enerji Çözümleri DOO” ismi, şirketin ne iş yaptığına dair net bir mesaj verir. Bu durum hem SEO (arama motoru optimizasyonu) açısından hem de potansiyel iş ortaklarının sizi bulması açısından avantajlıdır. Sırbistan’da her şirketin kayıtlı bir “ana faaliyet kodu” (šifra delatnosti) vardır. İsimle faaliyet kodunun uyumlu olması, profesyonel bir duruş sergiler. Ancak gelecekte sektör değiştirmeyi planlıyorsanız veya çok geniş bir yelpazede iş yapacaksanız, çok spesifik bir faaliyet alanını isme dahil etmemek esneklik sağlayabilir.
Web Alan Adı (Domain) İle Şirket İsmi Uyumlu Olmalı Mı?
Dijital çağda bir şirket ismi seçerken ilk yapılması gereken şeylerden biri, o ismin “.rs” veya “.com” uzantılı alan adlarının boşta olup olmadığını kontrol etmektir. Şirketinizin resmi adı “ProGlobal Consulting DOO” ise ancak web siteniz “https://www.google.com/search?q=pro-danismanlik-123.com” gibi alakasız bir şeyse, bu durum marka güvenilirliğini olumsuz etkiler. İdeal senaryoda şirket ismi, marka adı ve web alan adı birbirinin aynısı olmalıdır. Sırbistan’ın yerel uzantısı olan “.rs” alan adını almak, yerel pazarda güven telkin ederken; “.com” veya “.net” gibi uzantılar küresel erişim için gereklidir. İsim tescilinden hemen önce alan adını rezerve etmek, dijital kimliğinizi koruma altına almanın en kısa yoludur.
Kayıt Sırasında Hangi Belgeler Eksiksiz Sunulmalıdır?
APR’ye yapılacak bir şirket kurulum başvurusu için standart bir evrak listesi mevcuttur. Bunlar arasında en önemlisi, kurucuların kimlik belgeleridir (Yabancılar için pasaportun noter onaylı Sırpça tercümesi). Ayrıca, şirketin kuruluş kararını içeren “Osnivački akt”, başvuru formu (JRPPS), kayıt ücretinin ödendiğine dair dekont ve varsa bankaya yatırılan başlangıç sermayesinin belgesi gereklidir. Eğer kurucu bir başka şirket (tüzel kişilik) ise, o şirketin kendi ülkesindeki ticaret sicilinden alınan güncel faaliyet belgesi (Apostilli ve tercümeli) de sunulmalıdır. Eksik veya hatalı bir belge, başvurunun reddedilmesine ve harç ücretinin yanmasına sebep olabilir. Bu nedenle tüm belgelerin uzman bir hukukçu tarafından kontrol edilmesi hayati önem taşır.
Noter Onaylı Belgeler İsimlendirmeyi Nasıl Etkiler?
Sırbistan’da şirket kuruluşu sırasında hazırlanan ana sözleşme ve yetki belgelerinin noter (Javni beležnik) huzurunda onaylanması gerekir. Noterler, belgelerde yer alan şirket isminin APR kurallarına uygun olup olmadığını kontrol etmezler; onlar sadece imza atan kişilerin kimliğini ve belgenin içeriğini onaylarlar. Ancak, eğer isimde Sırbistan devletini veya şehirlerini ilgilendiren özel bir ibare varsa, noter bu iznin dosyada olup olmadığını sorgulayabilir. Noter onayı tamamlandıktan sonra isim üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Eğer APR ismi reddederse, notere gidip tüm süreci ve ödemeleri baştan yapmanız gerekir. Bu yüzden, ismin APR tarafından onaylanacağından emin olmadan noter işlemlerine başlamamak maliyet yönetimi açısından kritiktir.
Banka Hesabı Açarken İsim Sorun Yaratır Mı?
Şirketiniz APR tarafından başarıyla tescil edildikten sonra yapmanız gereken ilk iş bir ticari banka hesabı açmaktır. Sırbistan’daki bankalar, kara parayı önleme yasaları gereği oldukça titiz incelemeler yaparlar. Eğer şirket isminiz çok genel, şüpheli çağrışımlar yapan veya uluslararası yaptırım listelerindeki isimlere benzer bir yapıdaysa, banka hesabı açma süreci uzayabilir hatta reddedilebilir. Bankalar, şirketin resmi unvanı ile faaliyetlerinin uyumlu olup olmadığına bakar. Örneğin “Global Trading Limited” gibi bir isminiz varken sadece yerel küçük bir dükkan işletiyorsanız, banka bu diskrepanstan dolayı ek sorular sorabilir. İsim ne kadar net ve profesyonel ise, bankacılık işlemleri o kadar pürüzsüz ilerler.
Vergi Kimlik Numarası İsme Göre Mi Verilir?
Sırbistan’da her şirkete verilen Vergi Kimlik Numarası (PIB), şirket isminden tamamen bağımsız, benzersiz bir sayısal koddur. İsim değişikliği yapsanız bile PIB numaranız aynı kalır. Ancak, vergi dairesi kayıtlarında şirket isminin doğru ve güncel olması çok önemlidir. Vergi dairesinden (Poreska uprava) alınacak “KDV mükellefiyeti” veya “borcu yoktur” gibi belgelerde şirket unvanı eksiksiz yer almalıdır. Ayrıca, şirket isminde belirli kelimeler (finans, loto, oyun vb.) geçiyorsa, vergi dairesi bu şirketi özel denetim gruplarına dahil edebilir. İsim seçimi vergi oranınızı değiştirmez, ancak vergi dairesinin şirketinize bakış açısını ve denetim sıklığını dolaylı olarak etkileyebilir.
Sırbistan’da Şirket Kurma Maliyetleri Nelerdir?
2024 yılı itibarıyla Sırbistan’da bir limited şirket (DOO) kurmanın maliyeti birkaç farklı kalemden oluşur. APR kayıt harcı yaklaşık 5.000 – 6.000 Sırp Dinarı (RSD) civarındadır. İsim rezervasyonu isterseniz buna yaklaşık 1.600 RSD eklenir. Asgari sermaye tutarı sembolik olarak 100 RSD (yaklaşık 1 Euro) olarak belirlenmiş olsa da, prestij açısından bu rakamın daha yüksek tutulması önerilir. En büyük gider kalemi genellikle noter onayı, pasaport tercümesi ve hukuki danışmanlık ücretleridir. Toplamda, tüm işlemler dahil 500 ile 1.500 Euro arasında bir bütçe ile (danışmanlık kalitesine göre) profesyonel bir kurulum gerçekleştirilebilir. Şahıs şirketlerinde bu maliyetler çok daha düşüktür; neredeyse yarı fiyatına kurulum tamamlanabilir.
Yatırımcılar İçin İsim Seçim Stratejileri Nelerdir?
Başarılı bir isim seçimi için “Basitlik, Akılda Kalıcılık ve Uyumluluk” üçgenine odaklanmalısınız. İlk olarak, isminizin hem yerel Sırp pazarında hem de ihracat yapacağınız ülkelerde kolay telaffuz edildiğinden emin olun. İkinci olarak, isminizin rakiplerinizden farklılaştığından ve sektördeki jenerik kelimelerden (örneğin sadece “Food” veya “Trade”) kaçındığınızdan emin olun. Üçüncü olarak, markanızın hikayesini veya değerlerini yansıtan özgün bir kelime türetmeyi deneyin. Son olarak, seçtiğiniz ismin gelecekte işlerinizi büyüttüğünüzde (örneğin farklı bir sektöre girdiğinizde) sizi kısıtlamayacak kadar esnek olmasına dikkat edin. Doğru bir isim, reklam maliyetlerinizi düşürür ve müşterilerinizle aranızda duygusal bir bağ kurar.