Sırbistan’da Şirket Kurarak Oturum Almak Neden Popüler?
Sırbistan, Avrupa Birliği üyelik sürecinde olan bir ülke olarak, hem Batı hem de Doğu pazarlarına erişim sağlayan eşsiz bir köprü görevi görmektedir. Şirket kurma yoluyla oturum izni almak, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla çok daha düşük maliyetli ve hızlı bir prosedür sunduğu için yatırımcılar tarafından yoğun ilgi görmektedir. Ayrıca, ülkenin sunduğu düşük vergi oranları ve nitelikli iş gücü, işlerini küreselleştirmek isteyen girişimciler için Sırbistan’ı ideal bir merkez haline getirmektedir. 2025 yılında yapılan yeni düzenlemelerle birlikte, bürokratik işlemlerin dijitalleşmesi bu popülariteyi daha da artırmıştır.
Sırbistan Ekonomisinin Yatırımcılar İçin Sunduğu Avantajlar Nelerdir?
Sırbistan ekonomisi, özellikle teknoloji, imalat ve hizmet sektörlerinde istikrarlı bir büyüme sergilemektedir. Ülkenin sunduğu serbest ticaret anlaşmaları sayesinde, Rusya, Türkiye, Avrupa Birliği ve Avrasya Ekonomik Birliği gibi devasa pazarlara gümrüksüz erişim imkanı bulunmaktadır. Yatırımcılar için devlet teşvikleri, altyapı destekleri ve düşük işletme giderleri, kârlılığı artıran en önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Sırbistan hükümetinin yabancı sermayeyi çekmek adına uyguladığı “açık kapı” politikası, yerel ve yabancı yatırımcılar arasında tam bir hukuksal eşitlik sağlamakta ve güvenli bir yatırım ortamı yaratmaktadır.
Sırbistan’da Oturum İzni Türleri Nelerdir?
Sırbistan’da yabancılar için temel olarak iki ana oturum türü bulunmaktadır: geçici oturum izni ve daimi ikamet izni. Geçici oturum izinleri; iş kurma, çalışma, eğitim, aile birleşimi veya gayrimenkul edinimi gibi çeşitli gerekçelerle verilebilmektedir. Şirket kuranlar için genellikle bir yıl süreyle verilen ve her yıl yenilenebilen “iş amaçlı geçici oturum” statüsü uygulanır. Ancak 2024 sonrasında yapılan güncellemelerle, belirli şartları karşılayan nitelikli yatırımcılara daha uzun süreli izinlerin verilmesi de kolaylaştırılmıştır. Bu izinler, ülkede yasal olarak ikamet etmenizi ve ticari faaliyetlerinizi özgürce yürütmenizi sağlar.
Şirket Kurma Süreci Ne Kadar Sürer?
Sırbistan’da bir şirketin tescil edilmesi, belgelerin eksiksiz sunulması durumunda genellikle 5 ila 7 iş günü içinde tamamlanmaktadır. Ticaret Sicil Ajansı (APR) nezdinde yapılan bu kayıt işlemi, dijital imza ve online başvuru yöntemlerinin yaygınlaşmasıyla oldukça hızlanmıştır. Ancak banka hesabı açılması ve oturum izni başvurusunun sonuçlanması gibi ek aşamalar dahil edildiğinde, toplam sürecin 3 ila 5 hafta arasında bir zaman dilimine yayılması beklenebilir. Profesyonel danışmanlık hizmeti alarak bu sürelerin optimize edilmesi ve olası hataların önüne geçilmesi mümkündür.
Hangi Şirket Türünü Seçmek Daha Mantıklıdır?
Sırbistan’da en çok tercih edilen şirket türü, Türkiye’deki limited şirketlere karşılık gelen “D.O.O.” (Društvo sa ograničenom odgovornošću) yapısıdır. Bu modelde ortakların sorumluluğu, şirkete koydukları sermaye ile sınırlıdır ve asgari sermaye tutarı sadece 100 RSD (yaklaşık 1 Euro) gibi sembolik bir rakamdır. Küçük ölçekli bireysel faaliyetler için “Preduzetnik” (Şahıs Şirketi) modeli de mevcuttur; ancak bu modelde şahsi mal varlığıyla sorumluluk söz konusu olduğu ve vergi avantajları limited şirkete göre farklılık gösterdiği için dikkatli değerlendirilmelidir. Çoğu uluslararası girişimci için D.O.O. yapısı, profesyonel imajı ve esnekliği nedeniyle en mantıklı seçenektir.
Sırbistan’da Asgari Sermaye Tutarı Ne Kadardır?
D.O.O. tipi bir şirket kurmak isteyenler için yasal olarak belirlenen asgari sermaye tutarı 100 Sırp Dinarı’dır. Bu rakamın bu kadar düşük tutulmasının temel sebebi, girişimciliğin önündeki finansal engelleri kaldırmak ve her seviyeden yatırımcıyı ülkeye davet etmektir. Sermaye tutarı sembolik olsa da, şirketin operasyonel giderleri, kira masrafları ve vergi ödemeleri için makul bir bütçenin ayrılması sağlıklı bir başlangıç için gereklidir. Yatırımcılar dilerlerse banka hesaplarına daha yüksek tutarlar yatırarak şirketin kredi notunu ve güvenilirliğini artırmayı tercih edebilirler, ancak yasal zorunluluk oldukça düşüktür.
Sırbistan Ticaret Siciline Kayıt Nasıl Yapılır?
Şirket kurulumunun kalbi, Sırbistan Ticaret Sicil Ajansı (APR) üzerinden yapılan kayıt işlemidir. Bu süreçte öncelikle şirketin ismi rezerve edilmeli, kurucu sözleşme ve tüzük hazırlanmalıdır. Belgelerin noter onaylı kopyaları veya apostilli asılları sisteme yüklenir. 2025 yılı itibarıyla başvuruların büyük çoğunluğu elektronik ortamda yapılabilmektedir, bu da fiziksel olarak ülkede bulunma zorunluluğunu belirli durumlarda ortadan kaldırabilir. APR kaydı tamamlandığında, şirkete bir vergi numarası (PIB) ve istatistik numarası atanır ve şirket resmen tüzel kişilik kazanmış olur.
Banka Hesabı Açarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Şirket tescil edildikten sonra en kritik aşamalardan biri ticari banka hesabının açılmasıdır. Sırbistan’da bankalar “Müşterini Tanı” (KYC) protokollerini oldukça sıkı uygulamaktadır; bu nedenle iş modelinizin, fon kaynaklarınızın ve hedeflerinizin net bir şekilde açıklanması gerekir. Her bankanın yabancı sermayeli şirketlere yaklaşımı farklı olabildiği için, doğru bankayı seçmek sürecin hızını doğrudan etkiler. Başvuru sırasında pasaport, APR kayıt belgeleri ve bazen önceki ticari faaliyetlerinize dair kanıtlar talep edilebilir. Bazı bankalar şahsen katılımı zorunlu kılarken, bazıları belirli şartlar altında vekaletname ile işlem yapılmasına izin verebilmektedir.
Yerel Bir Adres Veya Ofis Kiralamak Zorunlu Mu?
Evet, Sırbistan’da bir şirket kurmak için yasal bir tebligat adresine sahip olmanız şarttır. Bu adres, şirketin resmi merkezi olarak APR kayıtlarında görünür. Başlangıç aşamasında maliyetleri düşürmek isteyenler için “Sanal Ofis” (Virtual Office) hizmetleri oldukça popülerdir. Sanal ofisler, hem yasal adres sağlar hem de gelen postaların takibini yapar. Ancak oturum izni başvurusu aşamasında, yetkililer bazen işin niteliğine göre gerçek bir ofis alanının varlığını sorgulayabilirler. Özellikle üretim veya yoğun ticaret yapılacaksa, fiziksel bir ofis veya depo kiralandığını belgelemek oturum sürecine olumlu katkı sağlayacaktır.
Mali Müşavir Seçimi Neden Bu Kadar Kritik?
Sırbistan’da şirket yönetimi, yerel mevzuata tam uyum gerektiren karmaşık bir süreçtir. Doğru bir mali müşavir seçmek, sadece muhasebe kayıtlarının tutulması değil, aynı zamanda vergi avantajlarından yararlanma ve cezai durumlardan kaçınma noktasında hayati önem taşır. Mali müşaviriniz, aylık beyannamelerin verilmesi, maaş bordrolarının hazırlanması ve sosyal güvenlik primlerinin hesaplanması gibi teknik konulardan sorumludur. Ayrıca, oturum izni başvurusu için gerekli olan “şirketin mali durumu” ile ilgili belgeleri hazırlayacak olan kişi de odur. Dil engelini aşmak adına İngilizce bilen, yabancı yatırımcı tecrübesi olan bir uzmanla çalışmak en doğru karardır.
Sırbistan’da Vergi Oranları Nasıldır?
Sırbistan, Avrupa’nın en rekabetçi vergi sistemlerinden birine sahiptir. Kurumlar vergisi oranı sabit %15’tir, bu da pek çok komşu ülkeye göre oldukça düşüktür. Kişisel gelir vergisi ise genellikle %10 ile %15 arasında değişen dilimlere tabidir. Katma Değer Vergisi (KDV) genel oranı %20 olup, temel gıda maddeleri ve bazı hizmetler için %10 indirimli oran uygulanmaktadır. Şirket sahipleri kâr dağıtımı (temettü) yapmak istediklerinde %15 stopaj vergisi öderler. Bu düşük oranlar, Sırbistan’ı sermaye birikimi ve yeniden yatırım için cazip bir merkez haline getiren temel unsurların başında gelmektedir.
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Var Mı?
Sırbistan, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 60’tan fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması (DTT) imzalamıştır. Bu anlaşmalar, bir yatırımcının hem Sırbistan’da hem de kendi ülkesinde aynı gelir üzerinden iki kez vergi ödemesini engeller. Bu durum, özellikle sınır ötesi ticaret yapan veya Sırbistan’daki şirketinden temettü geliri elde eden iş insanları için büyük bir finansal koruma sağlar. Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için ikametgah belgesi ve ilgili formların doğru zamanda sunulması gerekir. Bu uluslararası hukuksal güvence, Sırbistan’daki ticari operasyonların maliyetlerini optimize etmek için mükemmel bir fırsattır.
Sosyal Güvenlik Primleri Nasıl Hesaplanır?
Şirket kuran ve bu şirket üzerinden oturum izni alan bir yabancının, Sırbistan’da sosyal güvenlik sistemine dahil olması ve prim ödemesi zorunludur. Primler; emeklilik, sağlık sigortası ve işsizlik sigortasını kapsar. Toplam prim oranı brüt maaşın yaklaşık %35-37’sine denk gelmektedir; bunun bir kısmı işveren, bir kısmı ise çalışan tarafından karşılanır. Şirket sahibi olarak kendinizi asgari ücret üzerinden sigortalı göstermeniz durumunda, ödeyeceğiniz aylık prim tutarları oldukça makul seviyelerde kalmaktadır. Bu prim ödemeleri, aynı zamanda Sırbistan devlet hastanelerinden ücretsiz yararlanma hakkı ve ileride emeklilik hakları elde etmenizi sağlamaktadır.
Oturum İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Oturum izni başvurusu için standart bir evrak listesi mevcuttur; ancak durumunuza göre ek belgeler istenebilir. Temel belgeler arasında geçerli bir pasaport, beyaz kart (yerel polisten alınan adres kaydı), biyometrik fotoğraf, şirketin APR kayıt belgesi ve bankadan alınan bakiye dökümü yer alır. Ayrıca, Sırbistan’da geçerli bir özel sağlık sigortası poliçesi ve adli sicil kaydı (bazı durumlarda) talep edilebilir. 2025 yılında çoğu belge dijital olarak sisteme yüklenmektedir. Belgelerin Sırpçaya yeminli tercüme edilmesi ve gerektiğinde noter onaylı olması, başvurunun hızla sonuçlanması için zorunludur.
Biyometrik Oturum Kartı Nasıl Alınır?
Oturum izni başvurunuz onaylandıktan sonra, pasaportunuza pul yapıştırılması devri Sırbistan’da tamamen kapanmış ve yerine modern biyometrik kartlar gelmiştir. Onay mesajı geldikten sonra belirlenen polis merkezine giderek parmak izi vermeniz ve biyometrik fotoğraf çektirmeniz gerekir. Kartınız genellikle bir hafta içinde hazırlanır ve size teslim edilir. Bu kart, Sırbistan’da yasal ikametinizin ve kimliğinizin resmi kanıtıdır. Kartı aldıktan sonra, ülkeden giriş-çıkış yaparken pasaportunuzla birlikte bu kartı ibraz etmeniz yeterlidir. Modern yapısıyla bu kartlar, cüzdanda taşınabilen pratik bir kimlik belgesi niteliğindedir.
Oturum İzni Süresi Ne Kadardır?
Şirket kurma yoluyla yapılan ilk başvurularda oturum izni genellikle bir yıl süreliğine verilir. Bu süre, şirketin faaliyetlerini sürdürmesi ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi durumunda her yıl düzenli olarak yenilenebilir. Sırbistan hükümeti, güvenilir yatırımcılar için ikinci veya üçüncü yenilemeden sonra üç yıla kadar uzatılabilen izinler verme eğilimindedir. 2025 yılı hedefleri doğrultusunda, ülkede büyük yatırımlar yapan veya teknoloji odaklı girişimler kuran kişilere daha uzun vadeli oturum hakları tanınması konusunda esneklikler artırılmıştır. Bu süreklilik, yatırımcının Sırbistan’da uzun vadeli bir gelecek kurmasına olanak tanır.
Uzatma İşlemleri Nasıl Gerçekleştirilir?
Mevcut oturum izninizin süresi dolmadan en az 30 gün önce (ve en erken 90 gün önce) uzatma başvurusu yapmanız gerekmektedir. Uzatma sürecinde, şirketin aktif olduğu, vergilerin ve sosyal güvenlik primlerinin ödendiği kontrol edilir. İlk başvuruda olduğu gibi güncel banka dökümleri ve sigorta poliçesi sunulmalıdır. Eğer şirketin mali durumu sağlıklıysa ve herhangi bir yasal ihlal yapılmadıysa, uzatma işlemi genellikle formaliteden ibarettir. Süreci aksatmamak çok önemlidir; çünkü izin süresi dolduktan sonra yapılan başvurular reddedilebilir ve ülkeden çıkış yapmanız istenebilir.
Aile Üyeleri De Oturum İzni Alabilir Mi?
Sırbistan, aile birleşimi haklarını geniş bir yelpazede sunmaktadır. Ana başvuru sahibi şirket üzerinden oturum iznini aldıktan sonra, eşi ve reşit olmayan çocukları için “aile birleşimi” kapsamında oturum izni talep edebilir. Bu süreçte evlilik cüzdanı ve doğum belgelerinin apostilli asılları ile Sırpça tercümeleri gereklidir. Aile üyeleri de ana başvuru sahibi gibi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir ve çocuklar Sırbistan’daki eğitim kurumlarına kayıt olabilirler. Bu imkan, Sırbistan’ı sadece bir iş merkezi değil, ancestral bir lokasyon haline getirmektedir.
Çocuklar İçin Eğitim Olanakları Nasıldır?
Sırbistan, özellikle başkent Belgrad’da çok çeşitli eğitim seçenekleri sunmaktadır. Devlet okullarının yanı sıra İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça eğitim veren pek çok uluslararası okul mevcuttur. Bu okullar genellikle yüksek standartlarda eğitim sağlamakta ve mezuniyetleri dünya çapında kabul görmektedir. Sırpça bilmeyen yabancı çocuklar için hazırlık sınıfları ve dil destek programları da oldukça yaygındır. Ayrıca, üniversite düzeyinde de köklü bir geçmişe sahip olan Belgrad Üniversitesi gibi kurumlar, teknik ve tıp alanlarında uluslararası öğrenciler için cazip birer seçenek sunmaktadır.
Sırbistan’da Yaşam Maliyetleri Nasıldır?
Sırbistan, Batı Avrupa ülkelerine kıyasla oldukça uygun yaşam maliyetlerine sahiptir. Kira fiyatları lokasyona göre değişmekle birlikte, Belgrad dışındaki şehirlerde oldukça ekonomiktir. Gıda, ulaşım ve sosyal aktiviteler için harcanan tutarlar, bir Avrupa metropolüne göre çok daha makul seviyededir. Ortalama bir girişimci ailesi için aylık harcamalar, lüks tüketim hariç tutulduğunda Türkiye’nin büyük şehirleriyle benzerlik göstermektedir. Bu uygun maliyet yapısı, şirketinizin başlangıç aşamasındaki operasyonel yükünü hafifletirken, yaşam kalitenizden ödün vermemenizi sağlar.
Dil Bilmek Oturum Almak İçin Şart Mı?
Şirket kurarak geçici oturum izni almak için Sırpça bilme zorunluluğu yoktur. Tüm resmi süreçlerde profesyonel tercümanlar ve danışmanlar eşliğinde işlemlerinizi yürütebilirsiniz. Ancak, günlük yaşamda ve yerel ağlar kurarken temel düzeyde Sırpça veya iyi derecede İngilizce bilmek büyük avantaj sağlar. Belgrad gibi büyük şehirlerde genç nüfus ve iş dünyası genellikle çok iyi derecede İngilizce konuşmaktadır. Daimi ikamet izni veya vatandaşlık aşamasına gelindiğinde ise, dil bilgisi bir kriter olarak karşınıza çıkabilir; fakat ilk birkaç yıl boyunca dil engeli yaşamanız beklenmez.
Gayrimenkul Alarak Oturum Almak Mümkün Mü?
Evet, Sırbistan’da oturum almanın bir diğer popüler yolu da ülkede gayrimenkul sahibi olmaktır. Herhangi bir alt limit belirtilmemiş olsa da, alınan mülkün “yaşamaya uygun” olması ve ikametgah olarak kullanılması şarttır. Şirket kurmak yerine sadece yaşamak isteyenler için bu yol daha pratik olabilir. Ancak gayrimenkul yoluyla alınan oturum izni size otomatik olarak çalışma izni sağlamaz; oysa şirket kurma yoluyla alınan izin hem çalışma hem de ticaret yapma hakkını beraberinde getirir. Ticari hedefleriniz varsa, şirket kurma seçeneği çok daha avantajlı ve işlevseldir.
Sırbistan’ın Avrupa Birliği Süreci Nasıl Etkiler?
Sırbistan, Avrupa Birliği’ne aday ülke konumundadır ve yasal sistemini her geçen gün AB standartlarına uyumlu hale getirmektedir. Bu uyum süreci, yabancı yatırımcılar için daha şeffaf bir hukuk sistemi ve daha güvenilir bir ticari ortam anlamına gelmektedir. Gelecekte gerçekleşmesi beklenen tam üyelik, bugün Sırbistan’da kurduğunuz şirketin bir anda AB merkezli bir şirket haline gelmesini sağlayacaktır. Bu da erken dönemde yatırım yapanlar için büyük bir “değer artışı” fırsatı sunar. Sırbistan pasaportunun veya oturum kartının değeri, bu entegrasyon süreciyle doğru orantılı olarak her geçen gün artmaktadır.
Dijital Göçebeler İçin Avantajlar Nelerdir?
Sırbistan, dijital göçebeler ve uzaktan çalışan profesyoneller için “Digital Nomad” dostu politikalar geliştirmektedir. Hızlı internet altyapısı, çok sayıda ortak çalışma alanı (coworking spaces) ve dinamik sosyal hayat, genç girişimcileri bu bölgeye çekmektedir. Sırbistan’da bir şirket kurarak kendi işinizi faturalandırabilir ve bu sayede Avrupa’da yasal bir ikametgah elde edebilirsiniz. Ayrıca, ülkenin merkezi konumu sayesinde diğer Balkan ülkelerine ve Avrupa şehirlerine seyahat etmek hem ucuz hem de hızlıdır. Bu özgürlük ve maliyet dengesi, dijital dünyada iş yapanlar için Sırbistan’ı eşsiz bir üs yapmaktadır.
Şirket Aktif Olarak Çalışmak Zorunda Mı?
Oturum izninizin yenilenmesi için şirketin sadece kağıt üzerinde var olması yeterli olmayabilir. Yetkililer, şirketin vergi beyannamelerini verdiğini, sosyal güvenlik primlerinin yatırıldığını ve minimum düzeyde de olsa bir ticari hareketliliğin olduğunu görmek isterler. Tamamen “boş” (dormant) bir şirketle oturum iznini uzun yıllar korumak zordur. Şirketiniz üzerinden fatura kesmeniz veya en azından operasyonel giderleri karşılayacak bir fon giriş-çıkışı sağlamanız, oturum izni uzatma başvurularında elinizi güçlendirir. Gerçek bir ticari niyet sergilemek, Sırp makamları nezdinde güvenilirliğinizi artıracaktır.
Oturum İzni İle Avrupa’ya Seyahat Edilebilir Mi?
Sırbistan bir Schengen üyesi olmadığı için, Sırp oturum izni size doğrudan Schengen bölgesine vizesiz giriş hakkı tanımaz. Ancak, Sırbistan’da yasal oturum sahibi olmak, Avrupa ülkelerinin konsolosluklarından vize alma sürecinizi inanılmaz derecede kolaylaştırır. Belgrad’daki konsolosluklar, burada işi ve düzeni olan yerleşik yabancılara genellikle uzun süreli ve çok girişli vizeler vermektedir. Ayrıca, Sırbistan pasaportu olanlar pek çok ülkeye vizesiz gidebilmektedir; bu nedenle ileride vatandaşlık alırsanız bu özgürlüğe tamamen kavuşursunuz. Mevcut durumda ise, Sırbistan oturumu vize başvurularında büyük bir “pozitif referans” kaynağıdır.
Belgrad Dışındaki Şehirlerde Şirket Kurmak Mantıklı Mı?
Çoğu yatırımcı doğal olarak Belgrad’ı tercih etse de, Novi Sad, Niş veya Kragujevac gibi şehirler de büyük potansiyel sunmaktadır. Novi Sad, özellikle teknoloji ve yazılım sektörü için bir merkez haline gelmişken; Niş, lojistik ve sanayi yatırımları için stratejik bir noktadır. Bu şehirlerde kira ve operasyonel maliyetler Belgrad’a göre çok daha düşüktür. Ayrıca, yerel belediyeler bölgelerine yatırımcı çekmek için ek teşvikler sunabilmektedir. Eğer işiniz fiziksel bir lokasyona tam bağlı değilse, bu alternatif şehirleri değerlendirmek kârlılığınızı önemli ölçüde artırabilir.
Sırpça Öğrenmek Sosyal Uyum İçin Gerekli Mi?
İş dünyası İngilizce ile dönse de, yerel halkla bağ kurmak ve Sırp kültürünü derinlemesine anlamak için dil öğrenmek paha biçilemezdir. Sırplar, dillerini öğrenmeye çalışan yabancılara karşı son derece misafirperver ve saygılı yaklaşırlar. Temel selamlaşma ve günlük ihtiyaçları karşılayacak kadar Sırpça bilmek, bürokratik işlemlerde ve sosyal ortamlarda kapıların size daha kolay açılmasını sağlar. Ayrıca, yerel pazarın dinamiklerini anlamak ve doğrudan yerel müşterilere hitap etmek istiyorsanız, dil bilmek rekabet avantajı elde etmenizi sağlayacaktır. Sosyal uyum, sadece bir oturum izni değil, aynı zamanda yeni bir “ev” sahibi olmanızı sağlar.
Sağlık Sistemi Yabancılar İçin Nasıl İşler?
Sırbistan’da oturum izni aldığınızda ve sosyal güvenlik primlerinizi ödediğinizde, devletun sağladığı sağlık hizmetlerinden ücretsiz veya çok küçük katkı paylarıyla yararlanabilirsiniz. Ancak pek çok yabancı ve yerel halk, daha hızlı hizmet almak için özel hastaneleri ve poliklinikleri tercih etmektedir. Sırbistan’da özel sağlık hizmetleri, dünya standartlarında olup fiyatları Avrupa ortalamasının çok altındadır. Oturum başvurusu için yaptırdığınız özel sağlık sigortası, acil durumları ve temel muayeneleri kapsar. Ülkedeki tıp eğitimi çok köklü olduğu için, nitelikli doktorlara ve modern tedavi yöntemlerine erişim oldukça kolaydır.
Daimi İkamet İznine Geçiş Şartları Nelerdir?
Sırbistan’da kesintisiz olarak 3 yıl geçici oturum izniyle yaşayan yabancılar, daimi ikamet iznine (Stalno Nastanjenje) başvurma hakkı kazanırlar. Bu aşamada, adli sicil kaydının temiz olması, geçimini sağlayacak düzenli bir gelirin kanıtlanması ve Sırpça dil bilgisi gibi şartlar aranabilir. Daimi ikamet izni aldığınızda, oturum kartınızı her yıl yenileme zorunluluğunuz ortadan kalkar ve haklarınız neredeyse bir Sırp vatandaşıyla eşitlenir (seçme ve seçilme hakkı hariç). Bu statü, Sırbistan’daki geleceğinizi tamamen güvence altına alan en önemli adımdır.
Sırbistan Vatandaşlığına Nasıl Başvurulur?
Daimi ikamet izni aldıktan sonra belirli bir süre daha ülkede yaşamaya devam edenler, Sırbistan vatandaşlığı için başvuru yapabilirler. Vatandaşlık süreci, kişinin ülkeye olan katkısı, dil yeterliliği ve toplumsal uyumu gibi kriterlere göre değerlendirilir. Sırbistan, bazı durumlarda çifte vatandaşlığa izin vermektedir; ancak bu durum kendi ana vatanınızın yasalarına da bağlıdır. Sırbistan pasaportu, dünya genelinde yüksek serbest dolaşım gücüne sahip olduğu için stratejik bir avantaj sunar. Vatandaşlık almak, sadece bir pasaport sahibi olmak değil, aynı zamanda Balkanlar’ın bu dinamik kültürünün kalıcı bir parçası olmak demektir.
Oturum İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılmalıdır?
Başvurunun reddedilmesi durumunda, kararın size tebliğ edilmesinden itibaren belirli bir süre içinde (genellikle 15 gün) itiraz etme hakkınız bulunmaktadır. Reddedilme nedenleri genellikle eksik evrak, yetersiz finansal kanıt veya yanlış beyan gibi düzeltilebilir hatalardan kaynaklanır. Profesyonel bir avukat eşliğinde yapılan itirazlar çoğu zaman olumlu sonuçlanmaktadır. Reddedilme riskini en aza indirmek için sürecin en başından itibaren uzman danışmanlarla çalışmak ve tüm belgelerin yasalara %100 uygun olduğundan emin olmak hayati önem taşır. Unutmayın ki, dürüstlük ve şeffaflık Sırp makamları için en önemli kriterdir.
Vekaletname İle Şirket Kurmak Mümkün Mü?
Evet, Sırbistan’da şirket kurulum aşamalarını bir avukata veya danışmana vereceğiniz vekaletname (Power of Attorney) aracılığıyla yürütmeniz mümkündür. Bu sayede, ilk aşamalarda Sırbistan’a gitmenize gerek kalmadan şirketiniz tescil edilebilir. Ancak banka hesabı açılışı ve biyometrik oturum kartı için parmak izi verme aşamalarında şahsen ülkede bulunmanız zorunludur. Vekaletname, özellikle yoğun iş temposuna sahip girişimciler için süreci başlatmak adına büyük kolaylık sağlar. Hazırlanacak vekaletnamenin apostilli olması ve Sırpça usulüne uygun düzenlenmesi gerektiğini unutmamalısınız.
Sırbistan’daki İş Kültürü Nasıldır?
Sırp iş kültürü, güven ve kişisel ilişkiler üzerine kuruludur. İş görüşmelerinden önce yapılan kahve sohbetleri veya akşam yemekleri, profesyonel ortaklıkların temelini oluşturur. Sırplar, dürüst ve doğrudan iletişimi severler. Dakiklik önemlidir ancak Akdeniz sıcaklığında bir esneklik de her zaman mevcuttur. Yerel ortaklarla veya çalışanlarla iyi ilişkiler kurmak, bürokratik ve ticari engelleri aşmanızda size büyük destek sağlar. Hiyerarşiye saygı duyulur ancak yaratıcı fikirlerin tartışılmasına da oldukça açıktırlar. Bu samimi ve profesyonel denge, iş yapmayı keyifli hale getiren unsurlardan biridir.
Teknoloji Ve Yazılım Sektörü İçin Teşvikler Var Mı?
Sırbistan, kendisini bölgenin teknoloji üssü olarak konumlandırmaktadır. Özellikle Ar-Ge faaliyetleri yürüten şirketler için “IP Box” vergi rejimi gibi uygulamalar mevcuttur; bu rejimle fikri mülkiyet gelirlerinden alınan vergi oranı %3’e kadar düşebilmektedir. Ayrıca, yeni mezunları veya nitelikli uzmanları istihdam eden teknoloji şirketlerine yönelik sosyal güvenlik prim muafiyetleri ve maaş vergisi indirimleri bulunmaktadır. Teknoloji parkları ve kuluçka merkezleri, start-up’lara düşük maliyetli ofis ve mentorluk desteği sağlamaktadır. Eğer yazılım, yapay zeka veya dijital oyun geliştirme gibi alanlarda faaliyet gösteriyorsanız, Sırbistan size Avrupa’daki en iyi teşvik paketlerinden birini sunacaktır.
Serbest Ticaret Bölgeleri Neler Sunuyor?
Sırbistan genelinde 15’ten fazla serbest ticaret bölgesi bulunmaktadır. Bu bölgelerde faaliyet gösteren şirketler, ithal edilen hammaddeler ve ekipmanlar için KDV ve gümrük vergisi ödemezler. Ayrıca, üretim faaliyetlerinden elde edilen gelirler için çeşitli yerel vergi avantajları sunulmaktadır. Özellikle ihracat odaklı büyük ölçekli üretim yapmayı planlıyorsanız, fabrikanızı veya tesisinizi bu bölgelerden birinde kurmak operasyonel maliyetlerinizi ciddi oranda düşürecektir. Bu bölgeler, mükemmel altyapı bağlantılarına ve kolaylaştırılmış gümrük prosedürlerine sahip oldukları için lojistik açıdan da büyük kolaylık sağlamaktadır.
Girişimciler İçin Ağ Kurma Fırsatları Nelerdir?
Belgrad ve Novi Sad, yıl boyunca pek çok uluslararası konferansa, teknoloji zirvesine ve ticaret fuarına ev sahipliği yapmaktadır. “Balkan Venture Forum” veya “Sinergija” gibi etkinlikler, yatırımcılar ve girişimcilerle tanışmak için mükemmel platformlardır. Ayrıca, Sırbistan’daki Ticaret Odaları ve yabancı yatırımcı dernekleri (FIC gibi), iş dünyasına entegre olmanız için çeşitli networking etkinlikleri düzenlemektedir. Bu ağlara dahil olmak, sadece işinizi büyütmekle kalmaz, aynı zamanda yerel pazardaki fırsatlardan ve risklerden ilk elden haberdar olmanızı sağlar. Sırbistan’da “kiminle tanıştığınız”, en az “ne bildiğiniz” kadar önemlidir.